Natuurlijk zijn er altijd mensen die prima gedijen bij ‘zomaar iets doen en kijken waar je uitkomt’, maar als je je daar niet prettig bij voelt, dan is het maken van een carrièreplan een leuke optie. Hoe pak je zo’n carrièreplan handig aan met SMART?
Doelen
Je moet beginnen met het stellen van wat doelen en dat mag best breder zijn dan je loopbaan. Louis van Gaal zou zeggen: het gaat om de totale mens. Veel mensen hebben het over de drie-eenheid tussen privé, zaken en sportief. Een setje heldere, SMART-geformuleerde doelen geeft ons leven richting. Daardoor kan je een heleboel energie besparen op de dingen die niet direct aan je grote doel bijdragen (tenzij ze heel leuk zijn natuurlijk).
SMART doelen
Hoe zat ook alweer met SMART-doelen? Inderdaad, SMART staat voor: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden.
- Specifiek. Dus niet: ik wil een betere leider worden, maar concreet dat je echt een team van minimaal tien ict’ers aanstuurt als doel.
- Meetbaar. Je moet tussendoor kunnen bepalen of je goed onderweg bent in de aanloop naar je doel. Als je nu een klein team van drie mensen aanstuurt en jouw doel is een team van tien, dan ben je onderweg maar moet er een tandje bij.
- Acceptabel. Het moet duidelijk zijn wie het doel wil bereiken, meestal ben je dat zelf.
- Realistisch. Je moet wel een beetje realistisch zijn. Als je midden veertig bent zul je niet meer debuteren in de Eredivisie, maar de tien kilometer van Leiden lopen moet daarentegen lukken als je een beetje traint.
- Tijdsgebonden. Het is handig om een concrete deadline te koppelen aan je ambities.
Doelen stellen
Op basis van deze voorwaarden kun je dus aan de slag met het formuleren van heldere doelen. Formuleer een heel concreet doel voor over vijf jaar en bekijk tussendoor of je goed onderweg bent. Er zijn behoorlijk wat mensen die op deze manier werken. Het is aardig om extra inspiratie te zoeken bij een goede leermeester, mensen met autoriteit op het gebied van doelen stellen. Qua doelen stellen is het bijvoorbeeld een idee om te leunen op de hypothese van de ‘BHAG’ (Big Hairy Audacious Goal, BH), een concept dat is bedacht door managementexpert Jim Collins. Zo’n BHAG is het grote doel voor over tien tot dertig jaar. Kenmerkend is dat de doelen ambitieus maar niet ‘over the top’ zijn en uiteraard SMART. Een aardig voorbeeld van een BHAG is de ambitie die zo werd uitgesproken: ‘We put a man on the moon and will bring him back safely this decade.’ Inderdaad, van John F. Kennedy in 1961.
Zullen we nog één doelengoeroe bespreken? Tony Robbins is een interessante businessexpert op wereldschaal. Wat zegt hij over doelen stellen?
- Het gaat niet alleen om de doelen zelf, maar ook om de reis;
- Zorg voor een doel dat je in een jaar kan bereiken, wees realistisch;
- Focus op wat je wil en niet op wat je niet wil. Dus niet: ik wil niet dik worden, maar wel: ik wil gezond zijn;
- Stop niet als je doel is bereikt;
- Maak je geen zorgen als je je doel niet bereikt.